03.11.2023
Samookaleczanie u dzieci i młodzieży to poważny problem zdrowotny i społeczny. Akt samookaleczania można zdefiniować jako zachowania polegające na celowym zadawaniu sobie obrażeń fizycznych, często za pomocą różnych narzędzi bez intencji samobójczych w celu ulżenia psychicznemu cierpieniu. Samookaleczanie u dzieci i młodzieży jest poważnym problemem, który wymaga uwagi, zrozumienia i wsparcia. Warto działać proaktywnie, aby pomóc młodym ludziom radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi w zdrowszy sposób i zapobiec długotrwałym skutkom samookaleczania.
Samookaleczanie – przyczyny
Samookaleczenia u dzieci i młodzieży mogą mieć różne przyczyny, a każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Z pewnością źródła samookaleczeń są skomplikowane i mogą wynikać z wielu czynników. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:
- Trudności emocjonalne – Wiele dzieci i młodzieży, którzy się samookaleczają, boryka się
z problemami emocjonalnymi m.in. depresją czy lękami. Samookaleczenia mogą być próbą radzenia sobie z intensywnymi emocjami lub bólem emocjonalnym - Niskie poczucie własnej wartości – Niska samoocena i brak pewności siebie mogą prowadzić do samookaleczeń. Osoby, które nie wierzą w siebie lub czują się bezwartościowe, mogą próbować złagodzić ból psychiczny poprzez fizyczne samookaleczenia
- Stres i presja społeczna – Wysoki poziom stresu, presja społeczna, konflikty w rodzinie, problemy w szkole czy w relacjach z rówieśnikami mogą być czynnikami wywołującymi samookaleczenia
u dzieci i młodzieży - Trudności w komunikacji emocjonalnej – Niektórzy młodzi ludzie mogą mieć trudności
w wyrażaniu swoich emocji werbalnie. Samookaleczenia mogą służyć jako rodzaj komunikatu,
że potrzebują wsparcia emocjonalnego - Wzorce zachowań – Jeśli dziecko lub młodzież obserwują samookaleczające zachowania
u swoich rówieśników lub innych osób, to może to zachęcić do naśladowania tych zachowań - Brak wiedzy na temat alternatywnych strategii radzenia sobie – Często samookaleczenia wynikają z braku innych skutecznych sposobów radzenia sobie z emocjami i stresem.
Wspieranie młodych ludzi w rozwoju zdrowszych mechanizmów radzenia sobie jest kluczowe
Samookaleczanie – sygnały ostrzegawcze
Sygnały ostrzegawcze samookaleczeń u dzieci i młodzieży mogą również różnić się w zależności od indywidualnych doświadczeń i sytuacji życiowych, ale istnieje kilka powszechnych sygnałów, na które rodzice, opiekunowie, nauczyciele i inni dorośli powinni zwracać uwagę. Przede wszystkim należy pamiętać, że samookaleczenia mogą być wynikiem różnych czynników, w tym problemów emocjonalnych, depresji, lęku, traumy lub innych trudności w radzeniu sobie. Do najbardziej znanych sygnałów ostrzegawczych można zaliczyć:
- Obecność rytualnych ran lub zadrapań na ciele, często w ukrytych miejscach, takich jak ramiona, uda, brzuch lub nadgarstki
- Ciągłe noszenie długich rękawów lub ubrań, nawet w gorące dni, aby ukryć rany
- Wyjaśnienia nieprawdziwych przyczyn obrażeń lub stanów skóry, np. twierdzenia, że to „wypadek”
- Wycofanie się z towarzystwa przyjaciół i rodzin, zmiana zachowania społecznego i uczuciowego odosobnienie
- Problemy emocjonalne, takie jak chroniczny smutek, apatia, lęk, złość lub impulsywne zachowanie
- Trudności z regulacją emocji, wybuchy gniewu lub płacz bez widocznej przyczyny
Przejawianie zainteresowania samookaleczeniem w mediach społecznościowych, np. publikowanie zdjęć lub postów związanych z samookaleczeniem
Jeśli zauważysz u dziecka którykolwiek z tych sygnałów ostrzegawczych, ważne jest, aby podejść do nich z empatią i zrozumieniem. Zaoferować wsparcie i rozmowę o uczuciach i trudnościach. Należy pamiętać, że samookaleczenia są zazwyczaj oznaką głęboko zakorzenionych problemów emocjonalnych, które wymagają odpowiedniego leczenia i wsparcia. Nie bagatelizuj tych sygnałów, a zamiast tego staraj się pomóc dziecku w znalezieniu pomocy, której potrzebuje.
Samookaleczanie – leczenie
Pierwszym krokiem jest rozpoznanie i zrozumienie, że dziecko się samookalecza. Często jest to trudne do wykrycia, ponieważ dzieci starają się ukryć swoje rany. Ważne jest, aby być uważnym na oznaki, takie jak widoczne ślady samookaleczeń, m.in. rozcięcia, siniaki lub oparzenia. Po wykryciu samookaleczeń należy skonsultować się ze specjalistą, takim jak psycholog, psychoterapeuta bądź psychiatra. Specjalista może pomóc zrozumieć przyczyny zachowań samookaleczających i zalecić odpowiednie metody leczenia. Do najbardziej zalecanych terapii samookaleczeń jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Celem takiej terapii jest zrozumienie i nauka zarządzania swoimi emocjami oraz znalezienie zdrowszego sposobu radzenia sobie z trudnościami. Leczenie samookaleczeń może również obejmować terapię rodzinną, aby pomóc całemu systemowi rodzinnemu zrozumieć i wesprzeć dziecko.
Współpraca rodziny jest kluczowa dla sukcesu leczenia.
Ostatnie wpisy
